Συζήτηση της ερώτησης του Θανάση Λεβέντη για το Μελετάνι Μάνδρας

27/02/2007

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Εγώ καταλαβαίνω πάρα πολύ καλά απ’ αυτά. Είμαι γόνος κτηνοτροφικής οικογένειας και ξέρω πολύ καλά.

Εισερχόμαστε στη συζήτηση της με αριθμό 2230/12-12-2006 ερώτησης του Βουλευτή του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Αθανασίου Λεβέντη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, σχετικά με τη δημιουργία χωματερής επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων στο Μελετάνι Μάνδρας.

Αναλυτικότερα και αρκετά εκτεταμένα…

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, είναι ερώτηση που δεν απαντήθηκε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): …η ερώτηση του κ. Λεβέντη έχει ως εξής:

«Σε συζήτηση επίκαιρης ερώτησής μας την 23η Νοεμβρίου 2006 ο Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Καλογιάννης ανέφερε ότι προωθούνται οι διαδικασίες για την εγκατάσταση Μονάδας Τελικής Διάθεσης Βιομηχανικών Αποβλήτων στα παλαιά μεταλλεία βωξίτου στη θέση Μελετάνι Δήμου Μάνδρας.

Η δήλωση αυτή προκάλεσε ανησυχία και αγανάκτηση στο λαό του Θριάσιου. Αποδεικνύεται ότι τα σχέδια για την εγκατάσταση μίας ακόμα χωματερής στην περιοχή, της πιο επικίνδυνης μορφής μάλιστα, όχι μόνο δεν εγκαταλείφθηκαν, αλλά προχωρούν κανονικά παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις που αφειδώς μοιράστηκαν από το σημερινό κυβερνητικό κόμμα.

Για να γίνει μάλιστα πιο εύκολη η απόκρυψη από τον λαό των σχεδίων που απεργάζονται τα κυβερνητικά επιτελεία, χρησιμοποιείται το πλαίσιο της κοινής υπουργικής απόφασης 13588/06 η οποία αναθέτει τις διαδικασίες στο διορισμένο από την Κυβέρνηση περιφερειάρχη.

Έχει τονιστεί επανειλημμένα από τους ειδικούς, την αυτοδιοίκηση και τους κατοίκους, αλλά και δικές μας ερωτήσεις όπως και άλλων Βουλευτών ότι η περιοχή του Θριασίου είναι περιβαλλοντικά κορεσμένη και δεν αντέχει καμία άλλη επιβάρυνση.

Ο λαός της περιοχής και η τοπική αυτοδιοίκηση ασχέτως πεποιθήσεων, ξεσηκώθηκαν σε κάθε περίπτωση που χρειάστηκε να αποτρέψουν τέτοια σχέδια, από όποια κυβέρνηση και αν προωθήθηκαν. Το ίδιο θα συμβεί και τώρα.

Με βάση όλα τα παραπάνω ερωτάται ο κύριος Υπουργός:

Γιατί πρέπει το Θριάσιο να αποτελεί το μόνιμο αποδέκτη κάθε ρυπαρής, τοξικής ή επικίνδυνης δραστηριότητας; Ποια μελέτη έχει γίνει για τις δυνατότητες πρόσθετης επιβάρυνσης μιας περιοχής που έχει εξαντλήσει προ πολλού όλα τα όριά της; Ποιες άλλες εκδοχές έχουν εξετασθεί;

Με ποιους τρόπους θα προωθήσει την περιβαλλοντική αποκατάσταση του πολύπαθου Θριάσιου και την απαλλαγή του από τους επικίνδυνους και ρυπογόνους παράγοντες που καταστρέφουν το περιβάλλον και καθιστούν αβίωτη τη ζωή των κατοίκων του;»

Γι’ αυτό είπα ότι είναι αρκετά εκτεταμένη. Και χρησιμοποιείτε και την πιο μικρή γραμματοσειρά.

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων κ. Καλογιάννης έχει το λόγο.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Σχετικά με τη δημιουργία μονάδας τελικής διάθεσης ορισμένων κατηγοριών βιομηχανικών αποβλήτων, θα ήθελα να παρατηρήσω τα εξής:

Από τα στοιχεία που συγκεντρώνονται στο ΥΠΕΧΩΔΕ από τους παραγωγούς αποβλήτων, προκύπτει ότι υπάρχει σημαντικά υψηλή παραγωγή βιομηχανικών αποβλήτων στο Θριάσιο Πεδίο. Η διαχείριση των αποβλήτων αυτών σήμερα ουσιαστικά γίνεται με απλή αποθήκευσή τους στους ίδιους τους παραγωγούς έτσι ώστε, θα έλεγα, ότι συγκεντρώνονται «ιστορικά» βιομηχανικά απόβλητα στις ίδιες τις βιομηχανίες, οι οποίες τα παράγουν. Η πρακτική αυτή της αποθήκευσης εφαρμόζεται, όπως γνωρίζετε καλύτερα από μένα, επί σειρά ετών λόγω έλλειψης εγκατάστασης τελικής διάθεσης των συγκεκριμένων αποβλήτων.

Το πρόβλημα ρύπανσης που υφίσταται σήμερα στο Θριάσιο Πεδίο σε μεγάλο βαθμό προέρχεται και από αυτά τα συγκεντρωμένα απόβλητα.

Υπενθυμίζω επίσης ότι για τη ρύπανση στο Θριάσιο Πεδίο έχουμε μια πρώτη καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Η σύγχρονη αντιμετώπιση του προβλήματος τέτοιου είδους αποβλήτων από το ΥΠΕΧΩΔΕ έτσι όπως περιλαμβάνεται στον υπό δημοσίευση εθνικό σχεδιασμό επικίνδυνων αποβλήτων, έχει ως κύριο άξονα την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Θα πρέπει δηλαδή οι ίδιες οι βιομηχανίες οι οποίες παράγουν απόβλητα να καθορίσουν και τον τρόπο και βεβαίως να καταβάλουν το κόστος για την απορρύπανσης της περιοχής.

Στο πλαίσιο αυτό ως ΥΠΕΧΩΔΕ θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθεί μια μονάδα η οποία θα μπορεί να δέχεται τέτοιου είδους απόβλητα στην ευρύτερη περιοχή. Ένα τέτοιο έργο είναι απολύτως συμβατό με τον υπό δημοσίευση, όπως είπα και πριν, εθνικό σχεδιασμό αποβλήτων, διότι στα κριτήρια εντοπισμού των θέσεων τέτοιου είδους αποβλήτων περιλαμβάνεται η διαθεσιμότητα εξοφλημένων ορυχείων μεταλλευμάτων, βωξίτη, σιδηρονικελίου κ.λπ.

Σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, θα σας πω ότι το περασμένο Μάιο δόθηκε η γνωμοδότηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Αμέσως μετά η γνωμοδότηση αυτή διαβιβάστηκε στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Δυτικής Αττικής προκειμένου –διαβάζω από το κείμενο της γνωμοδότησης- να λάβει γνώση και να ενημερώσει τους πολίτες και τους φορείς εκπροσώπησής τους…

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Πότε;

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Στις 12 Μαΐου 2006, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 6 της κοινής υπουργικής απόφασης 37111/2003.

Συνεπώς, δεν υπάρχει κάποιοι κυβερνητικό επιτελείο, το οποίο «στα κρυφά», όπως αναφέρεται στο κείμενο της ερώτησης, επεξεργάζεται μεθόδους και τρόπους, για να καταστρέψει την περιοχή. Ακριβώς το αντίθετο, κύριες και κύριοι συνάδελφοι, στόχος μας είναι να απορρυπάνουμε μια περιοχή, η οποία είναι εξαιρετικά φορτωμένη.

Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστώ, κύριε Υπουργέ.

Το λόγο έχει ο κ. Λεβέντης.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Υπουργέ, σεμνά και ταπεινά πάει να γίνει ένα άλλο μεγάλο έγκλημα στο πολύπαθο Θριάσιο, γιατί πάει να δημιουργηθεί μια χωματερή βιομηχανικών αποβλήτων, που είναι πολύ χειρότερη απ’ όλες τις άλλες χωματερές. Και δυστυχώς μιλάμε για μια περιοχή, η οποία έχει συγκεντρώσει στις πλάτες της όλες τις πληγές του Φαραώ.

Όλες οι ως τώρα κυβερνήσεις ό,τι υπάρχει ανεπιθύμητο, επικίνδυνο, τοξικό σε όλη τη χώρα το συγκεντρώνουν σε αυτήν την περιοχή, χωρίς άλλη συζήτηση. Δεν ρωτούν την αυτοδιοίκηση. Δεν υπολογίζουν τους κατοίκους. Δεν σκέπτονται το περιβάλλον. Δεν δίνουν λογαριασμό πουθενά. Αποφασίζουν και διατάζουν.

Είπατε ότι από το Μάιο του 2006 έχει διαβιβαστεί στο Νομαρχιακό Συμβούλιο. Ήμουν νομαρχιακός σύμβουλος μέχρι το Δεκέμβριο του 2006. Το Νομαρχιακό Συμβούλιο ήρθε στις 27 Δεκεμβρίου του 2006, μετά από τη συζήτηση στη Βουλή και τη γνωστοποίηση από εσάς ότι προωθείται όλη αυτή η διαδικασία. Δεν ξέρω πού πήγε και πού κρύφθηκε.

Από εκεί και πέρα, όμως, πιστεύετε ότι υπάρχουν περιθώρια να γίνει κάτι τέτοιο, κύριε Υπουργέ; Έχει περιθώρια αυτή η περιοχή; Πού; Με βάση ποια μελέτη; Πότε μελετήθηκαν οι αντοχές αυτού του χώρου;

Λέτε ότι παράγονται στο Θριάσιο βιομηχανικά απόβλητα και ότι εκεί πρέπει και να εναποτεθούν. Ποιος ρώτησε τους κατοίκους του Θριασίου; Ποιος ρώτησε το περιβάλλον, αυτό το πανέμορφο περιβάλλον αυτής της περιοχής ότι εκεί μπορεί να εγκατασταθούν όλες αυτές οι βιομηχανικές μονάδες και έτσι, με το «έτσι θέλω», φορτώθηκαν τις βιομηχανικές μονάδες που ρυπαίνουν και κάνουν αβίωτη τη ζωή και τώρα λένε «και τα απόβλητα δικά σας είναι και λουστείτε τα!».

Δεν είναι έτσι, κύριε Υπουργέ! Πρέπει να ξέρετε ότι η οργή έχει ξεχειλίσει σε αυτόν το χώρο. Πρέπει να υπολογίσετε ότι, όταν το 2003 χωροθετήθηκε αυτή η περιοχή Μελετάνι σαν χώρος υγειονομικής ταφής, απορρίφθηκε -διαβάστε, αν θέλετε, τις εκθέσεις- γιατί ήταν εντονότατη η αγανάκτηση και η αντίδραση των κατοίκων.

Να είστε σίγουρος ότι είναι πολύ μεγαλύτερη αυτή η οργή και αγανάκτηση τώρα όλου του Δημοτικού Συμβουλίου της Μάνδρας, όλων των γύρω δήμων και όλων των κατοίκων. Και να ξέρετε ότι αυτό θα βρεθεί μπροστά σας τείχος.

Όλοι οι Βουλευτές της Αττικής είναι κατηγορηματικά αντίθετοι σε μια τέτοια εξέλιξη, σε μια τέτοια μεθόδευση. Πρέπει να υπολογίσετε ότι στο Θριάσιο υπάρχουν δεκαεπτά βιομηχανίες, που υπάγονται στις οδηγίες ΣΕΒΕΖΟ. Και ξέρετε αυτό τι σημαίνει. Μείζον βιομηχανικό ατύχημα. Δεν υπάρχει περιθώριο για κάτι τέτοιο!

Για το καλό όλων, κύριε Υπουργέ, υπολογίστε ότι δεν χωράει εκεί. Δεν αντέχει αυτή η περιοχή! Τα βιομηχανικά απόβλητα είναι εξαιρετικά τοξικά. Ρυπαίνουν το περιβάλλον και για χιλιετίες ακόμη. Γι’ αυτό να φροντίσετε κάπου αλλού να μεταφερθούν, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Κάπου αλλού που να υπάρχει περιθώριο, γιατί αλλιώς να ξέρετε ότι οι αντιδράσεις θα είναι εντονότατες και αυτό δεν θα περάσει έτσι σε καμιά περίπτωση.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ορίστε, κύριε Υπουργέ. Έχετε το λόγο.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κατ’ αρχάς, να απαντήσω στον κύριο συνάδελφο. Στις 27 Δεκεμβρίου, κύριε συνάδελφε, ήρθε και συζητήθηκε η δεύτερη φάση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Επαναλαμβάνω ότι η πρώτη φάση της μελέτης κοινοποιήθηκε στις αρχές Μαΐου 2006.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Ο Νομάρχης δεν το ήξερε.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Έλαβαν δε γνώση και οι νομαρχιακοί σύμβουλοι, όλες οι υπηρεσίες της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης και, βεβαίως, όλα τα συναρμόδια Υπουργεία.

Εγώ δέχομαι την περιβαλλοντική ευαισθησία τη δική σας και όλων των συναδέλφων της περιοχής. Γι’ αυτό σας ενημερώνω ότι έχω έρθει ήδη σε επικοινωνία με την κυρία Δήμαρχο Μάνδρας. Κάναμε μια πρώτη συνάντηση και γι’ αύριο το πρωί έχουμε συγκαλέσει μια σύσκεψη στο Υπουργείο, όπου θα παρευρίσκεται η κυρία Δήμαρχος -είστε και εσείς προσκεκλημένος, αγαπητέ κύριε συνάδελφε, όπως και οι υπόλοιποι συνάδελφοι της Αττικής- και θα συζητήσουμε από κοντά το συγκεκριμένο θέμα.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Τώρα το ακούω.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων): Σε ό,τι αφορά άλλα θέματα ρύπανσης στο Θριάσιο πεδίο, τα οποία θέτετε στην ερώτησή σας, ενημερώνω το Σώμα ότι το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., μέσω των επιθεωρητών περιβάλλοντος, με προγραμματισμένες, αλλά και με έκτακτες αυτοψίες και ελέγχους, έχει διενεργήσει ελέγχους σε πάρα πολλές βιομηχανικές δραστηριότητες στην περιοχή.

Αναφέρω ενδεικτικά τα ΕΛΠΕ, την Ελληνική Χαλυβουργία, τη ΒΙΑΣΦΑΤ, τη Βιοχαρτική κ.λπ.. Όπου διαπιστώνεται ότι υπάρχει παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, γνωρίζετε ότι επιβάλλονται πρόστιμα και ο φάκελος πηγαίνει στον αρμόδιο εισαγγελέα.

Ειδικά για τα βυρσοδεψία αναφέρω -επειδή ορισμένα από αυτά λειτουργούν, δυστυχώς, αυθαίρετα- ότι έχει συγκροτηθεί ομάδα εργασίας με ευθύνη του Υπουργείου Ανάπτυξης, προκειμένου να διερευνηθεί το θέμα μετεγκατάστασής τους. Το έργο αυτής της ομάδας ουσιαστικά έχει ολοκληρωθεί και το αμέσως επόμενο διάστημα θα έχουμε το τελικό πόρισμα.

Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε τον κύριο Υπουργό

Bιομηχανίες «Σεβέζο»

Στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Αττικής, σύμφωνα με το ΥΠΕΧΩΔΕ, υπάρχουν επικίνδυνες εγκαταστάσεις, οι οποίες ενέχουν κινδύνους για μεγάλα ατυχήματα με σημαντικές επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, ενώ σε ό,τι αφορά τα νερά του κόλπου της Ελευσίνας, αναγνωρίζεται ότι είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή και δεν παρουσιάζει, πλέον, κάποια ιδιαίτερη ευαισθησία από άποψη θαλάσσιας χλωρίδας ή πανίδας. Σημαντικά δάση, δρυμοί ή σπάνια πανίδα δεν υπάρχουν στην περιοχή, ενώ προστατευόμενος χώρος είναι μόνο ο ορεινός όγκος Αιγάλεω του οποίου η δυτική πλευρά ανήκει στο Θριάσιο Πεδίο.

Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις στο Θριάσιο Πεδίο

Στην περιοχή του Θριασίου Πεδίου έχουν δημιουργηθεί μερικές από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες της Ελλάδας και συγκεκριμένα:
2 διυλιστήρια (ΠΕΤΡΟΛΑ, ΕΛΠΕ) σε απόσταση 7 χλμ. μεταξύ τους.
2 χαλυβουργεία με 2 υψικαμίνους (ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ).
2 εργοστάσια τσιμέντου (ΤΙΤΑΝ, ΧΑΛΥΨ).
2 ναυπηγεία (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ, ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ).
Η βιομηχανία πυρομαχικών (ΠΥΡΚΑΛ).

Οι περισσότερες των εγκαταστάσεων, που υπάγονται στην Οδηγία SEVESO II, διακινούν ποσότητες επικίνδυνων ουσιών που υπερβαίνουν τα όρια που καθορίζονται από την Οδηγία SEVESO και έχουν ήδη υποβάλει μελέτες ασφαλείας που περιλαμβάνουν συστηματική ανάλυση κινδύνων και εκτίμηση επιπτώσεων.

Αναλυτικά και ανά δραστηριότητα, οι βιομηχανικές μονάδες που υπάγονται στην Οδηγία SEVESO II, είναι:
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ (διυλιστήριο)
ΠΕΤΡΟΛΑ (διυλιστήριο)
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)
ΕΚΟ (αποθήκευση και διακίνηση υγραερίου)
ΕΚΟΛΙΝΑ (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)
Υγραέρια ΒΡ HELLAS (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)
SHELL GAS (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)
LAPAFARM (τυποποίηση & αποθήκευση φυτοφαρμάκων)
ΕΛΛΑΓΡΕΤ (παραγωγή, τυποποίηση & αποθήκευση φυτοφαρμάκων)

Μονάδες Διακίνησης Υγραερίων

Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης υγραερίων βρίσκονται στην περιοχή του Θριασίου Πεδίου και είναι:
ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)
ΕΚΟ (αποθήκευση και διακίνηση υγραερίου)
ΕΚΟΛΙΝΑ (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)
Υγραέρια ΒΡ HELLAS (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)
SHELL GAS (αποθήκευση και εμφιάλωση υγραερίου)

Μονάδες Διυλιστηρίων

Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ και ΠΕΤΡΟΛΑ περιλαμβάνουν τα δύο διυλιστήρια της περιοχής.

Μονάδες Παραγωγής, Τυποποίησης και Αποθήκευσης Γεωργικών Φαρμάκων

LAPAFARM (τυποποίηση & αποθήκευση φυτοφαρμάκων)
ΕΛΛΑΓΡΕΤ (παραγωγή, τυποποίηση & αποθήκευση φυτοφαρμάκων)

Χαριστική βολή στο Θριάσιο

Το Μελετάνι είναι ο τελευταίος πνεύμονας της Δυτικής Αττικής
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μάνος Χαραλαμπάκης

«Η μονάδα βιομηχανικών αποβλήτων που σχεδιάζεται στο Μελετάνι Μάνδρας θα απειλήσει με μη αναστρέψιμη ρύπανση ένα από τα τελευταία πράσινα κομμάτια του Θριασίου Πεδίου». Αυτό τονίζει μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Ευθύμιος Λέκκας, που κάνει μελέτες στην περιοχή.
O χώρος όπου σχεδιάζεται η μονάδα υποδοχής βιομηχανικών αποβλήτων βρίσκεται στο βουνό, σε μια δασώδη, πευκόφυτη έκταση, πάνω από την Εθνική Οδό Αθηνών- Κορίνθου, στο άκρο της Δυτικής Αττικής. Απέχει περίπου 3,5 χιλιόμετρα από τον οικισμό της Μάνδρας και 1,5 από της Νέας Περάμου. Πριν από χρόνια, ακριβώς εκεί λειτουργούσε ένα μεταλλείο βωξίτη, που έχει εγκαταλειφθεί. Χωρίς να έχουν γίνει οι- κατά τα άλλα- απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης του μεταλλείου, στην περιοχή έχει παρατηρηθεί φυσική αναγέννηση της βλάστησης. Όπως λένε οι κάτοικοι των γύρω δήμων που αντιδρούν στη δημιουργία της μονάδας, «αυτή η καταπράσινη έκταση είναι η μοναδική που έχει απομείνει στο επιβαρημένο από ρύπους και βιομηχανίες Θριάσιο Πεδίο. Δεν πρέπει να καταστραφεί...». Τα πρώτα στοιχεία από την έρευνα που πραγματοποιεί στο Μελετάνι ο κ. Λέκκας δείχνουν ότι σε περίπτωση που εγκατασταθεί εκεί η μονάδα, θα κινδυνέψει από τη ρύπανση το έδαφος, το υπέδαφος, καθώς και τα υπόγεια νερά της ευρύτερης περιοχής. «Το πέτρωμα στη συγκεκριμένη τοποθεσία, στο πρώην λατομείο βωξίτη όπου σχεδιάζεται η μονάδα, είναι ασβεστόλιθος, που είναι υδατοπερατός. Συνεπώς είναι πολύ πιθανό να υπάρξει μόλυνση του εδάφους από τα απόβλητα που θα τοποθετηθούν εκεί. Άλλωστε, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι πρόκειται για επικίνδυνα απόβλητα και όχι για αδρανή από κάποιο λατομείο. Η περιοχή δεν στεγανοποιείται».
Ο υδροφόρος ορίζοντας
Φόβους εκφράζει ο καθηγητής και για τα υπόγεια νερά: o χώρος βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Θριασίου. Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη που είχε πραγματοποιήσει, έδειξε ότι τα υπόγεια νερά και στην ανατολική πλευρά είναι επιβαρημένα με κάθε είδους ρύπους και βαρέα μέταλλα από τα κατάλοιπα της χωματερής των Άνω Λιοσίων. Σε περίπτωση που κατασκευαστεί η μονάδα και υπάρξει ρύπανση των υδάτων και από την άλλη πλευρά, τότε θα προκύψει μια «δίδυμη πορεία ρύπανσης...». Ο κ. Λέκκας σημειώνει επίσης ότι δεν έχουν μελετηθεί και άλλες παράμετροι της τοποθεσίας, όπως για παράδειγμα η σεισμική επικινδυνότητα και τα ρήγματα, καθώς είναι γνωστό ότι εντάσσεται σε μια περιοχή υψηλής σεισμικότητας.
Πυκνό δάσος
Ο καθηγητής συμπληρώνει ότι η μονάδα σχεδιάζεται στον μοναδικό πνεύμονα πρασίνου του Θριασίου, «σε ένα πυκνό δάσος. Συνεπώς η οποιαδήποτε επιβάρυνση στην περιοχή θα είναι η χαριστική βολή με μη αναστρέψιμη πορεία. «Υπάρχει δηλαδή κίνδυνος κατάρρευσης όλου του περιβαλλοντικού συστήματος της Δυτικής Αττικής. Το Θριάσιο είναι σε οριακή κατάσταση και στο έδαφος και στο υπέδαφος. Μια μικρή επιβάρυνση ίσως σημαίνει ότι δεν θα μπορέσει ποτέ να απορρυπανθεί», σημειώνει. Εν τω μεταξύ, οι κάτοικοι και ο Δήμος Μάνδρας που εξ αρχής έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στη δημιουργία μονάδας υποδοχής βιομηχανικών αποβλήτων στο Μελετάνι, ετοιμάζουν μαζικές κινητοποιήσεις. Σήμερα το απόγευμα, ο δήμος έχει οργανώσει συγκέντρωση διαμαρτυρίας των κατοίκων στα διόδια της Ελευσίνας.

Σκουπίδια και μυστήρια

Το 2000 η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα που καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για περιβαλλοντολογικό θέμα. Τώρα έρχεται νέο πρόστιμο, αυτή τη φορά για τη μόλυνση του κόλπου της Ελευσίνας, ένα συνεχές και ασυγχώρητο έγκλημα που μας κληροδότησε ο προηγούμενος αιώνας, οπότε οι πολιτικοί και επιχειρηματικοί μας γίγαντες κατάφεραν να μετατρέψουν έναν επίγειο παράδεισο σε κόλαση κάθε λογής αποβλήτων. (Και δεν γλιτώνει κανείς από αυτό τον Αδη ούτε για μία μέρα, πόσω μάλλον για έξι μήνες... Αλλά ποια μάνα μπορεί πλέον να κλάψει για την Ελευσίνα;)
Η Ελευσίνα –το Θριάσιο Πεδίο– είναι το σύμβολο της σχέσης των Ελλήνων με τα απόβλητά τους. Εδώ, σε έναν από τους πιο ιερούς χώρους της αρχαιότητας, διάλεξαν πολλοί βιομήχανοι, με την ενεργή συμμετοχή της Πολιτείας, να στήσουν τις επιχειρήσεις τους. Αυτό, από μόνο του, δεν είναι μεμπτό. Κάπου έπρεπε να γίνουν οι βιομηχανίες που θα βοηθούσαν να αναπτυχθεί οι καταταλαιπωρημένη από κατοχή και πολέμους χώρα. Αλλά, λόγω κοντόφθαλμης και ληστρικής αποφυγής «περιττών» εξόδων, δεν έγινε τίποτα για να προστατευθούν οι φυσικές και πολιτιστικές ομορφιές του τόπου. Οι δε δημοτικές και νομαρχιακές αρχές, τότε και τώρα, δεν φρόντισαν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες.
Οι άνθρωποι αυτής της τόσο υποβαθμισμένης περιοχής ακόμα ζουν με τους βόθρους, όπως και οι κάτοικοι στις ακριβές μεζονέτες που αναπτύσσονται σήμερα σαν πυκνό άσπρο σύννεφο στα Μεσόγεια. Πλήττει ισοπεδωτικά όλες τις τάξεις στην Ελλάδα η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε κρίσιμα ζητήματα και, συνεπώς, είναι αναπόφευκτη η καταδίκη μας να ζούμε σε ένα τόσο πληγωμένο περιβάλλον. Το πρόβλημα, δηλαδή, είναι ότι δεν κάνουμε το αυτονόητο: αφού παράγουμε σκουπίδια, θα έπρεπε να υπολογίζουμε εξ αρχής το κόστος της διαχείρισής τους. Είναι ανεύθυνο και επικίνδυνο να κάνουμε πως δεν υπάρχουν. Και, πέρα από την ανεξέλεγκτη διασπορά τοξικών ουσιών στη γη, στο νερό και στον αέρα, είναι και άκρως δυσάρεστο να ζει κανείς ανάμεσα στα κουρελιασμένα απομεινάρια του σύντομου περάσματός του πάνω από αυτή την πάλαι ποτέ ευλογημένη γη, ανάμεσα στα λύματα της θνησιμότητάς του. Επειδή έτσι φαίνεται να ομολογούμε ότι τα σκουπίδια πάνω στα αρχαία ερείπια είναι αυτό που εμείς έχουμε να δώσουμε σε αυτόν τον τόπο.

Tου Nίκου Kωνστανταρα

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_25/03/2006_178549

Μια χαβούζα μέσα στο δάσος

Χιλιάδες τόνοι απόβλητα της βιομηχανίας σχεδιάζεται να «θαφτούν» σε μια περιοχή του Θριάσιου Πεδίου που... επιμένει να έχει βλάστηση
Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΛΙΝΑΡΔΟΥ Φωτ.: ΛΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Ενα δάσος χωμένο στο «πουθενά» της Δυτικής Αττικής, στην πλέον βιομηχανοκρατούμενη περιοχή της Ελλάδας, το Θριάσιο Πεδίο. Και αντί να το αφήσουν να ζήσει, ένας νόμος και κάποιοι επιχειρηματίες σκοπεύουν να το μετατρέψουν σε χαβούζα.
Αποψη του δάσους στο Μελετάνι**Στο Μελετάνι της Μάνδρας (Τρίκερι, όπως το ξέρουν οι ντόπιοι) λειτουργούσαν μεταλλεία βωξίτη. Η γη εκεί πάνω έχει τρεις λεκάνες απορροής, επιφάνειας 72,5 χιλιάδων τετρ. μέτρων και χωρητικότητας 153.620 κυβικών. Εκεί η εταιρεία Mandreco, θυγατρική της Polyeco Α.Ε., που δραστηριοποιείται στη διαχείρηση αποβλήτων, σκοπεύει να διαθέσει απόβλητα από δύο βιομηχανίες της περιοχής και στη συνέχεια να αναπλάσει το περιβάλλον. Η προμελέτη που κατέθεσε εγκρίθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ. Οχι, όμως, και η κύρια μελέτη, από τη Νομαρχία Δυτ. Αττικής. **Η υπεύθυνη του Τμήματος Ελέγχου και Προστασίας του Περιβάλλοντος της Νομαρχίας Δυτικής Αττικής, Μαρία Χρυσικοπούλου, ενημερώνοντας τους τοπικούς φορείς τον περασμένο Δεκέμβριο, ανέφερε μεταξύ άλλων:
Mία από τις τρεις λεκάνες για την απορροή υδάτων, στις οποίες σχεδιάζεται να αποτεθούν τα απόβλητα.Τα τοξικά σακόφιλτρα«Υπολογίζεται να μεταφέρονται 46.550 κυβικά μέτρα αποβλήτων τον χρόνο και 80.000 τόνοι σκωρίας που είναι αποθηκευμένοι στους χώρους των εγκαταστάσεων, με ρυθμό 20.000 τόνοι τον χρόνο για 4 χρόνια και 4.500 τόνοι σκόνης/ 1.500 τόνοι το έτος. Η επιπλέον εκτιμώμενη ποσότητα σκωρίας που παράγεται είναι 40.000 τόνοι το έτος και 13.200 τόνοι σκόνης των σακοφίλτρων, ενώ θα είναι δυνατή και η διάθεση αποβλήτων παρόμοιας σύστασης από άλλες βιομηχανίες». Οι σκωρίες δεν θεωρούνται τόσο τοξικές όσο τα σακόφιλτρα, (τα ειδικά φίλτρα που τοποθετούνται στις καμινάδες των βιομηχανιών) τα οποία η εταιρεία υποστηρίζει ότι θα επεξεργάζεται προτού τα θάψει. Προβλέπεται η μεταφορά 50 τόνων σακόφιλτρων «με φορτηγά που θα εκτελούν 2 ή 3 δρομολόγια την ημέρα. Η μέση ημερήσια ποσότητα σκωρίας που θα μεταφέρεται στις λεκάνες ανέρχεται στους 134 τόνους» διαβάζουμε στα πρακτικά συνεδρίασης.

Σκουριές από βιομηχανία που μεταφέρθηκαν στο Μελετάνι πριν από 7 χρόνια.**Η μελέτη απορρίφθηκε για διάφορους λόγους. Ανάμεσά τους: «Δεν υπάρχει γνωμοδότηση από το δασαρχείο για τα έργα που θα γίνουν, δεν έχει ενημερωθεί η 1η Βυζαντινή Εφορεία Αρχαιοτήτων, δεδομένου ότι κοντά στην έκταση πιθανώς υπάρχουν βυζαντινά μνημεία».Επιπλέον, «η μελέτη υποβαθμίζει τον κίνδυνο πυρκαγιάς που μπορεί να προκληθεί από τις εργασίες που θα εκτελούνται αλλά και από τη μονάδα ανεφοδιασμού καυσίμων που θα δημιουργηθεί». Πλέον αναμένονται τα αποτελέσματα από τη δεύτερη περιβαλλοντική μελέτη.**«Από γεωλόγους ενημερωθήκαμε ότι επειδή εκεί γινόταν εξόρυξη βωξίτη, τα πετρώματα είναι σαν το σουρωτήρι: Ο,τι πέσει θα βρεθεί σε μεγάλες αποστάσεις από το σημείο, και προς τη θάλασσα και προς τον Ασπρόπυργο: τα πετρώματα είναι διαπερατά προς κάθε κατεύθυνση. Ακόμη, η περιοχή μας είναι σεισμογενής. Με νόμο της Ε.Ε. απαγορεύεται η εναπόθεση επιβλαβών ουσιών σε σεισμογενείς και ρηγματοειδείς περιοχές» διαμαρτύρεται η δήμαρχος Μάνδρας, Ιωάννα Κριεκούκη. Ο δήμος έχει αναθέσει στο Τμήμα Γεωλόγων του Πανεπιστημίου Αθηνών μελέτη για το πόσο εφικτή είναι μια τέτοια κίνηση στο Μελετάνι. Τα αποτελέσματά της αναμένονται.
Ιωάννα Κριεκούκη, δήμαρχος Μάνδρας: «Επί χούντας ξυπνήσαμε ένα πρωί και βρήκαμε τις ελιές μας ξεριζωμένες. Απαλλοτριώθηκαν τα πάντα δίχως να το ξέρει κανείς. Τότε, όμως, ήταν χούντα. Σήμερα θέλουμε να πιστεύουμε ότι έχουμε δημοκρατία».Δασαρχείο και ΥΠΕΧΩΔΕ**Το Δασαρχείο Αιγάλεω δεν έχει δώσει άδεια στη Mandreco Α.Ε. κι αυτό, όπως όλα δείχνουν, δεν πρόκειται να γίνει μέχρι να ολοκληρωθούν οι νόμιμες διατυπώσεις και η έγκριση από το υπουργείο Γεωργίας. Πάντως, τα τελευταία χρόνια οι υπάλληλοι του Δασαρχείου αρκετές φορές παίζουν στο Μελετάνι «κλεφτοπόλεμο» με επιτήδειους που πετούν απόβλητα, πολλές φορές και τοξικά. Μέχρι σήμερα έχουν κατατεθεί 4 μηνύσεις κατ' αγνώστων για τέτοιου είδους παράνομες δραστηριότητες. **Πρέπει να αναφέρουμε, όμως, ότι το Δασαρχείο δεν φαίνεται να ενοχλείται από το αν οι τρεις λεκάνες στο Μελετάνι γεμίσουν με βιομηχανικά απόβλητα καθώς δεν είναι της αρμοδιότητάς του ο έλεγχος των ουσιών. Το βάρος για τους ελέγχους το έχουν οι υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ. Κι εδώ εντοπίζεται το επόμενο οξύμωρο: Η υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, που είναι αρμόδια δεν κάνει ελέγχους αν δεν της το υποδείξει κάποιος με καταγγελία. **Τα όσα πρόκειται να συμβούν στο Μελετάνι είναι το κύριο θέμα συζήτησης στις τοπικές κοινωνίες της ευρύτερης περιοχής. Αλλοι σχεδιάζουν κινητοποιήσεις και άλλοι μένουν πιο πίσω, καθώς φαίνεται πως αρκετοί κάτοικοι και ορισμένοι τοπικοί φορείς δεν έχουν πλήρη εικόνα για το μέγεθος του προβλήματος, τις επιπτώσεις του οποίου ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν στο μέλλον.

Στο Θριάσιο ακούγεται και η άλλη άποψη που υποστηρίζει ότι πολλά περιβαλλοντικά εγκλήματα έγιναν με την «ανοχή» τοπικών φορέων. «Διαμαρτύρονται για το Μελετάνι, αλλά δεν κοιτάζουν το πρόβλημα με τα απόβλητα που ρίχνονται εδώ κι εκεί. Ο Ασπρόπυργος έχει γεμίσει» μας είπαν από δημόσια υπηρεσία.**Ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Μάνδρας, Γ. Διολέτης, με τον Φ. Τσάκαλο, εκδότη της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Φωνή Θριασίου», και τον αντιδήμαρχο Γ. Γιάννου, σχεδιάζουν τις κινητοποιήσεις. Μας ξεναγούν στο όμορφο δάσος και αναρωτιούνται αν θα μπορέσουν να πετύχουν στον αγώνα για το αυτονόητο. Δηλαδή, σε ένα παρθένο δάσος να μην ταφούν βιομηχανικά απόβλητα!«Ολα εδώ δίπλα μας;» αναρωτιέται και η Ιωάννα Κριεκούκη.

«Εδώ τα παράγουμε; Να πληρώσουν και να τα πάνε εκεί που πρέπει και με τις προϋποθέσεις που πρέπει. Τα βιομηχανικά απόβλητα είναι πολύ σοβαρό θέμα για να το αφήνουμε στους ιδιώτες».Οι ειδικές μεμβράνεςΑπό την πλευρά της εταιρείας, πάντως, στην περιβαλλοντική μελέτη αναφέρονται μια σειρά επεμβάσεων στα απόβλητα και τοποθέτηση ειδικών μεμβρανών που θα προστατεύουν το έδαφος. «Καθηγητές γεωλογίας μας είπαν ότι αυτά είναι αστεία πράγματα. Εμείς, οι κάτοικοι της Δ. Αττικής, είμαστε θυσιασμένοι. Δε θα επιτρέψουμε τίποτε άλλο, μέχρις εδώ. Το διαμηνύσαμε και στον υφυπουργό και στον γενικό γραμματέα του υπ. Περιβάλλοντος: υπογράψτε το, αλλά δεν θα περάσει. Εσείς θα εκτεθείτε» καταλήγει η δήμαρχος Μάνδρας.**Ο Αλ. Δημητριάδης, γεωλόγος-γεωχημικός του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ), είναι κατηγορηματικός: «Αυτές οι μεμβράνες είναι μια μεγάλη απάτη. Λένε πολλοί ότι αντέχουν σε θερμοκρασίες, σε τόσους τόνους και διάφορα άλλα. Ολα είναι θεωρητικά. Οσες έχουν δοκιμαστεί μέχρι σήμερα, σκάνε. Εχουμε το παράδειγμα του Λαυρίου, που τοποθετήσαμε μεμβράνες για να εμποδίσουμε την όξινη απορροή και μετά από 5 χρόνια ήταν άχρηστες, σαν να μην τις είχαμε βάλει ποτέ».**Το Μελετάνι είναι πανέμορφο δάσος. Ο φωτογράφος της «Κ.Ε.» προσπαθεί να το αποτυπώσει, όταν από ένα πουρνάρι ξεπετάγεται ένας λαγός, που αμέσως εξαφανίζεται τρέχοντας. Μήπως ξέρει τι τον περιμένει;